भारतले सुरु गर्यो विश्वकै पहिलो हाइड्रोजन हाइवे
भारतका सडक यातायात तथा राजमार्ग मन्त्री नितिन गडकरीले भारतले विश्वकै पहिलो हाइड्रोजन हाइवे सुरु गरेको घोषणा गरेका छन्। एसएन्डपी ग्लोबल कमोडिटी इनसाइट्सद्वारा आयोजित पहिलो सम्मेलनमा विश्वभरका उद्योग नेताहरू, नीति निर्माताहरू र ऊर्जा विशेषज्ञहरूलाई भर्चुअल रूपमा सम्बोधन गर्दै मन्त्री गडकरीले भारतलाई इन्धनमा आत्मनिर्भर बनाउने र कृषिलाई ऊर्जाको शक्ति केन्द्रमा परिणत गर्ने दृष्टिकोण प्रस्तुत गरे।
भारतको ८७ प्रतिशत माग पूरा गर्न आयात हुने कच्चा तेलमा निर्भरता र वार्षिक लगभग २२ लाख करोड रुपैयाँको लागतलाई घटाउनुपर्ने आवश्यकतामा जोड दिँदै उनले भने, “हाइड्रोजन भविष्यको इन्धन हो। हामीले विश्वकै पहिलो ठूलो स्तरको हाइड्रोजन ट्रक परीक्षण सुरु गरेका छौं। यसका लागि ५०० करोड रुपैयाँको बजेट पाँच कन्सोर्टियमलाई दस रुटमा ३७ वटा गाडीहरूको लागि छुट्याइएको छ। टाटा मोटर्स, अशोक लेल्याण्ड, भोल्भो, बीपीसीएल, आईओसीएल, एनटीपीसी र रिलायन्स जस्ता उद्योगहरू यो परियोजनामा साझेदार छन्। यी परीक्षणहरूलाई समर्थन गर्न नौवटा हाइड्रोजन रिफ्युलिङ स्टेसनहरू स्थापना गरिनेछ। यी करिडोरहरू भारतको पहिलो हाइड्रोजन हाइवे बन्नेछन्, जसले स्वच्छ र लामो दूरीको यातायातको लागि पारिस्थितिकी तन्त्र सिर्जना गर्नेछ।”
यी परीक्षणहरू दुई वर्षसम्म ग्रेटर नोएडा, दिल्ली, आगरा, भुवनेश्वर, कोणार्क, पुरी, वडोदरा, सूरत, साहिबाबाद, फरिदाबाद, पुणे, मुम्बई, जमशेदपुर, कालिङ्गा, तिरुवनन्तपुरम, जामनगर, अहमदाबाद, कोच्चि र विशाखापट्टनम जस्ता प्रमुख रुटहरूमा सञ्चालन हुनेछन्। यी रुटहरूले उद्योग समूहहरू, बन्दरगाहहरू र मालवाहक करिडोरहरूलाई जोड्नेछन्, जहाँ हाइड्रोजनले तत्काल प्रभाव पार्न सक्छ। मन्त्रीले यो परियोजनाको दायरा गाडीहरूमा मात्र सीमित नभई हाइड्रोजनको सम्पूर्ण मूल्य शृङ्खला, सङ्कुचन, भण्डारण, ढुवानी र रिफ्युलिङ पूर्वाधारलाई समेट्ने बताए।
राष्ट्रिय महत्वाकाङ्क्षालाई जोड दिँदै मन्त्री गडकरीले भारतको लक्ष्य सन् २०३० सम्ममा ५० लाख टन हरित हाइड्रोजन उत्पादन गर्ने रहेको बताए, जसले ६ लाख रोजगारी सिर्जना गर्नेछ र ८ लाख करोड रुपैयाँको लगानी आकर्षित गर्नेछ। यो परिवर्तनले वार्षिक १ लाख करोड रुपैयाँको जीवाश्म इन्धन आयात कटौती गर्नेछ र सन् २०५० सम्ममा ३.६ गिगाटन कार्बन उत्सर्जन घटाउनेछ, जुन १,००० करोडभन्दा बढी रूख रोप्नु बराबर हो।
“भारत निर्माता, नवप्रवर्तक र निर्यातक बन्नेछ। हामी कृषिलाई ऊर्जामा रूपान्तरण गर्नेछौं, इन्धन आपूर्तिलाई सुरक्षित गर्नेछौं, रोजगारी सिर्जना गर्नेछौं र उत्सर्जन घटाउनेछौं। यो स्वच्छ इन्धनमा भारतको नेतृत्व गर्ने अवसर हो,” उनले निष्कर्ष निकाले।
म्याक्रोइकोनोमिक दृष्टिकोण राख्दै, नीति आयोगका पूर्व सीईओ अमिताभ कान्तले सन् २०४७ सम्ममा भारत ३० ट्रिलियन अमेरिकी डलरको अर्थतन्त्र बन्ने यात्रा दिगोपनमा आधारित हुनुपर्ने बताए। “हरित हाइड्रोजन केवल ऊर्जाको कथा होइन, यो रोजगारी, निर्यात, उत्पादन, प्रतिस्पर्धात्मकता र जलवायु नेतृत्वको कथा हो। सिमेन्ट, जहाज, उड्डयन र लामो दूरीको यातायात जस्ता कठिन क्षेत्रहरूलाई डिकार्बनाइज गर्न सक्ने एकमात्र समाधान हरित हाइड्रोजन हो। भारत जलवायुको हिसाबले धन्य छ र विश्वव्यापी दौडमा नेतृत्व गर्न अद्वितीय स्थानमा छ,” कान्तले भने।
उनले भारतका पाँच फाइदाहरू उल्लेख गरे: विश्वकै सस्तो नवीकरणीय ऊर्जा, स्पष्ट सरकारी नीति, बलियो औद्योगिक आधार, ठूलो आन्तरिक माग र जापान र युरोप जस्ता बजारहरूमा शक्तिशाली निर्यात अवसरहरू। कान्तले सरकार-सरकार सम्झौता, स्थानीय इलेक्ट्रोलाइजर उत्पादन, भारतको हरित हाइड्रोजन कथाको विश्वव्यापी मार्केटिङ, ठूलो स्तरको सीप विकास र विश्वस्तरीय नियमन मार्फत भारतलाई हाइड्रोजनको विश्वव्यापी केन्द्र बनाउन आह्वान गरे। एएनआई
सम्बन्धित सामाग्री
सम्पर्क
बागबजार,काठमाडौंफोन: ०१-५३४५३०४
ईमेल: samayapost@gmail.com
विज्ञापनको लागि: ९८४९०६५१२६, ९८५११२८४७०
सूचना विभाग दर्ता नंं: १९९/७३-७४
प्रतिक्रिया