‘एक विद्यार्थी, एक फलफूलको बिरुवा’ प्रभावकारी

वासुदेव पौडेल

कृषि पेशाप्रतिको अनिच्छाका कारण देशका विभिन्न भागमा जग्गा बाँझिएका अवस्थामा कास्कीको अन्नपूर्ण गाउँपालिकाले भने ‘एक विद्यार्थी एक फलफूल’को बिरुवा कार्यक्रमलाई अघि सारेको छ ।

बाँझिएका जग्गामा कृषकलाई फलफूलका बिरुवा लगाउन अभिप्रेरित गर्दै स्थानीयवासीलाई आयआर्जनसँग जोड्न बिरुवा वितरण गर्न लागिएको हो । भौगोलिक अवस्थिति एवम् स्थानीयवासीको मागअनुसार फलफूलका बिरुवा वितरण गर्न लागिएको अन्नपूर्ण गाउँपालिकाका अध्यक्ष युवराज कुँवरले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार निर्वाहमुखी कृषि प्रणालीलाई व्यावसायिक कृषि प्रणालीतर्फ उन्मुख गर्ने नीतिअनुरुप प्रत्येक वडा एवम् स्थानमा कृषि उपजको सम्भाव्यता पहिचानका लागि अघिल्लो वर्ष गाउँपालिकाका ११ वटै वडाका ७०२ स्थानको माटो परीक्षण गरिएको थियो ।

गाउँपालिकाका सबै वडामा कृषि र पशुपालनको पकेट क्षेत्र तोक्ने नीति गाउँपालिकाले लिएको जानकारी दिँदै कुँवरले माटो परीक्षणबाट प्राप्त परिणामका आधारमा खेती गर्ने प्रणालीको विकास गर्न लागिएको बताउनुभयो । माटो परीक्षणसँगै सम्भावित कृषि उपजबारे प्राविधिक समेतको सल्लाहमा कृषि उत्पादनका कार्यक्रमलाई गाउँपालिकाले प्राथमिकतामा राखेको कुँवरले बताउनुभयो । स्थानीय रैथाने जातका बाली तथा बिरुवाको पहिचान गरी तथ्याङ्क सङ्कलन तथा प्रवद्र्धन गर्ने लक्ष्य लिएको गाउँपालिकाले बाँझो खेतलाई प्रयोग गर्ने नीति अवलम्बन गरेको छ । भूमि बैंक खडा गरी कम्तीमा २० वर्षका लागि जग्गा भाडामा लिई व्यावसायिक खेती गर्न गाउँपालिकामार्फत प्रस्ताव आह्वान गर्ने तयारीसमेत गरिएको छ ।

चालु आर्थिक वर्षमा अन्नपूर्ण–८ मा व्यक्तिगत स्वामित्वमा रहेको ११ रोपनी क्षेत्रफलको जग्गामा उक्त व्यक्तिसँगको सहकार्यमा नमूना योजनाका रुपमा एभोकाडोको बिरुवा लगाउने तयारी गरिएको प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत शेषकान्त पौडेलले जानकारी दिनुभयो । व्यावसायिक कृषिप्रति स्थानीयवासीलाई आकर्षित गर्दै फलफूलका बिरुवा वितरण गर्ने र त्यसबाट स्थानीयवासीको आयआर्जन वृद्धि गर्ने लक्ष्यअनुरुप गाउँपालिकाले चालू आवमा विभिन्न जातका बिरुवा वितरण गर्ने तयारी गरेको छ । “गाउँपालिकाले आफ्नै नर्सरी तयार गरी त्यहाँबाट कृषकलाई निःशुल्क फलफूलका बिरुवा वितरण गर्ने योजना बनाएको छ”, उहाँले भन्नुभयो, “चालू आवमा गाउँपालिकामा ३० हजार सुन कागतीका बिरुवा वितरण गर्ने गरी बिरुवा तयार गर्न लागिएको छ ।” गाउँपालिकाले यसै आवमा छ हजार लप्सी, १०÷१० हजार सुन्तला, अम्बा, लप्सी र दालचिनीका बिरुवा वितरण गर्ने तयारी गरेको छ ।

कूल ४१७।७४ वर्ग किमी क्षेत्रफलमा फैलिएको यो गाउँपालिकामा पहाडी एवम् हिमाली हावापानी पाइन्छ । साबिकका ढिकुरपोखरी, भदौरेतमागी ९१ र २०, सल्यान, लुम्ले, दाङसिङ र घान्द्रुक गाविस मिलेर बनेको यो गाउँपालिका हाल ११ वडामा विभाजित छ । कृषिजन्य उपजको सम्भाव्यता अध्ययनका क्रममा गरिएको माटो परीक्षणबाट माटोमा रहेको अम्लीयपनको अवस्था हेरी ५४५ टन कृषिचुन वितरण गरिएको पौडेलले जानकारी दिनुभयो ।

विविधतायुक्त भौगोलिक अवस्थिति रहेका कारण स्थान अनुसारका फलफूल एवम् अन्य कृषि उत्पादन अघि बढाउने हो भने स्थानीयवासीको आयआर्जनका धेरै सम्भावना रहेको कृषि प्राविधकहरू बताउँछन् । हिमाली एवम् पहाडी दृश्यावलोकनका साथै पदयात्रा पर्यटनको आकर्षक गन्तव्य यस गाउँपालिकामा उत्पादित कृषिजन्य उत्पादन एवम् फलफूलको बजारीकरणमा समस्या नहुने कृषि शाखा प्रमुख शशीकुमार सिंहले बताउनुभयो । नौडाँडा, काँडे, नयाँपुल, वीरेठाँटी र स्याउली बजार यस गाउँपालिकाको मुख्य बजार क्षेत्र हो । मुख्य पर्यटकीय क्षेत्रमा अन्नपूर्ण आधार शिविर, माछापुच्छ्रे आधार शिविर, घोडेपानी, घान्द्रुक, पन्चासेलगायत पर्यटकीय स्थलका कारण पनि यो गाउँपालिका पर्यटकको रोजाइमा पर्ने गरेको छ ।

पर्यटकीय सम्भाव्यता समेतलाई दृष्टिगत गरी व्यावसायिक कृषिका माध्यमबाट स्थानीयवासीको जीवनस्तर उठाउने सोचका साथ फलफूलका बिरुवा वितरण र कृषिजन्य उत्पादनलाई गाउँपालिकाले उच्च प्राथमिकतामा राखिएको कृषि शाखा प्रमुख सिंहको भनाइ छ ।

सम्बन्धित सामाग्री